Zespół Szkolno-Przedszkolny w Głuszynie

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

 

W ZESPOLE   SZKOLNO – PRZEDSZKOLNYM   W GŁUSZYNIE

 

 

 

 

 

 

 

1. Założenia WSDZ

 

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół  działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System ten określa rolę i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. 

 

Dobrze przygotowany uczeń do podjęcia decyzji edukacyjnej i zawodowej to taki, który wie jakie ma zainteresowania

 

i predyspozycje, potrafi dokonać samooceny, zna swoją wartość, umie samodzielnie wybrać gimnazjum, ma plany na przyszłość.

 

 

 

 

 

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że:

 

• Wybór zawodu nie jest pojedynczym  aktem  –  to długotrwały proces stanowiący sekwencje decyzji podejmowanych przez wiele lat.
• Na wybór zawodu składają się: wiedza na temat własnych predyspozycji i umiejętności, wiedza na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy.
• Preferencje edukacyjne i zawodowe są zależne od uwarunkowań wewnętrznych (cechy osobowości, temperament, zdolności) i zewnętrznych człowieka (doświadczenia, otoczenie społeczne).
• Szkoła podstawowa obok rodziny stanowi środowisko mające istotny wpływ na podejmowanie decyzji edukacyjnych uczniów.
• Działania  w ramach WSDZ powinny być zaplanowane, spójne, prowadzone w sposób ciągły i systematyczny.

 

1. Podstawy   prawne

 

Najważniejsze założenia związane z realizacją WSDZ w szkole zawarte są w dokumentach:

 

 

 

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”.

 

 

 

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r . - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego.

 

 

 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416) nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne „obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu".

 

 

 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2013.532 z dnia 7 maja 2013 r.). Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej... prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Cele WSDZ

 

Cel ogólny:

 

Przygotowanie uczniów do dokonania świadomego i trafnego wyboru dalszej drogi edukacyjnej a w przyszłości wyboru zawodu.

 

 

 

Cele szczegółowe:

 

Uczeń:

 

a)     zna swój potencjał edukacyjny, psychologiczny (predyspozycje, mocne strony i ograniczenia, zainteresowania, uzdolnienia)

 

b)    posiada informacje na temat różnych grup zawodowych (charakterystyka wykonywanej pracy, wymagania do wykonywania konkretnego zawodu, przeciwwskazania zdrowotne)

 

c)     rozwija swoje umiejętności i zainteresowania, wie jak się uczyć

 

d)    rozwija umiejętności pracy w zespole (komunikatywność, zaangażowanie, właściwe relacje społeczne) e) prezentuje postawę szacunku do pracy

 

f)     zna czynniki trafnego wyboru szkoły i zawodu

 

g)    rozwija umiejętność podejmowania decyzji

 

h)    jest otwarty i przygotowany na wyzwania współczesnego świata (gotowość do zmian)

 

 

 

Ponadto uczeń  klasy szóstej:

 

a)             zna zasady systemu kształcenia w Polsce oraz ofertę edukacyjną szkół gimnazjalnych

 

b)             zna zasady rekrutacji do gimnazjum i terminarz rekrutacyjny

 

c)             zna źródła informacji edukacyjnych i zawodoznawczych, ma dostęp do tych informacji

 

 

 

 

 

Nauczyciele:

 

 

 

a)     potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów

 

b)    wykorzystują wiedzę o uczniu, pomagają mu określać jego ścieżkę edukacyjną i zawodową

 

c)     umożliwiają rozwój zainteresowań i zdolności uczniów

 

d)    realizują tematy zawodoznawcze metodami aktywnymi zgodnie z zaleceniami

 

e)     wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji lub kierują do specjalistów

 

f)     włączają przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w realizowanie doradztwa zawodowego w szkole

 

 

 

 

 

Rodzice:

 

 

 

a)     są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli ‘doradców’

 

b)    znają czynniki ważne przy wyborze szkoły i zawodu

 

c)     znają ofertę szkół gimnazjalnych i zasady oraz terminarz rekrutacji (dotyczy rodziców uczniów klas szóstych)

 

d)    angażują się w pracę doradczą szkoły (np. prezentują swoje zawody i zakłady pracy)

 

e)     wiedzą gdzie szukać pomocy dla swoich dzieci w sytuacjach trudnych

 

 

 

4. Realizatorzy i uczestnicy:

 

WSDZ realizowany będzie przez społeczność szkolną: dyrekcję szkoły, nauczycieli i wychowawców, specjalistów, uczniów klas 1 – 8  i rodziców uczniów. Szkoła będzie w tym zakresie współpracowała z instytucjami i organizacjami wspierającymi jej pracę (m.in. Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną,  szkołami średnimi, lokalnymi zakładami pracy). 

 

 

 

Doradztwo zawodowe obejmuje spójne działania szkoły w zakresie pracy  indywidualnej i grupowej  z uczniami  przy wsparciu i poradnictwie nauczycieli oraz zaangażowaniu rodziców. Działania mają charakter zaplanowany, systematyczny. Jest to zobowiązanie i wysiłek całej społeczności szkolnej, w  której poszczególne grupy podejmują  określone działania. 

 

Zakres zadań poszczególnych osób zaangażowanych w proces doradczy wynika z kompetencji, profilu wykształcenia, wykładanych treści oraz podstawy programowej w szkole podstawowej.

 

Doradca zawodowy diagnozują potrzeby oraz możliwości uczniów, udzielają indywidualnych porad i konsultacji w zakresie rozpoznawania mocnych stron oraz podejmowania decyzji edukacyjnych, w zależności od potrzeb i możliwości organizacyjnych prowadzą zajęcia rozwijające umiejętności emocjonalno-społeczne oraz na temat technik uczenia się, radzenia sobie ze stresem i autoprezentacji, kierują uczniów do specjalistycznych placówek, pedagog bada losy absolwentów.

 

Wychowawcy na lekcjach wychowawczych wprowadzają podstawy treningu interpersonalnego, kierują uczniów potrzebujących pomocy do doradcy zawodowego na konsultacje, prowadzą zajęcia na temat poznawania siebie i o tematyce zawodowej, uczą sposobów organizacji pracy własnej, wyznaczania celów.

 

Na każdym przedmiocie nauczyciele realizują podstawę programowa odnosząc się do doradztwa zawodowego.

 

 

 

5. Formy i metody pracy doradczej:  

 

Formy adresowane do uczniów:

 

• Diagnoza i analiza potrzeb na podstawie obserwacji, wywiadów, ankiet
• Indywidualne konsultacje i porady związane z dalszą edukacją (również dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi)
• Warsztaty grupowe - pozwalające na odkrywanie swoich zainteresowań, umiejętności i predyspozycji zawodowych, ukazujące potrzebę planowania własnej przyszłości zawodowej
• Zajęcia grupowe - nakierowane na rozwój umiejętności społecznych  i interpersonalnych: komunikacji , współpracy, przezwyciężania stresu
• Koła zainteresowań 
• Zajęcia grupowe umożliwiające poznanie różnych zawodów i związanych z nimi wymagań,  filmy zawodoznawcze
• Realizowanie treści zawodoznawczych na lekcjach poszczególnych przedmiotów
• Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów
• Wyjścia i wycieczki szkolne do zakładów pracy
• Tablica z informacjami na temat rekrutacji do szkół średnich
• Udział dniach otwartych w szkołach średnich

 

 

 

Formy adresowane do rodziców uczniów:

 

• Indywidualne konsultacje i porady udzielane przez nauczycieli/specjalistów na terenie szkoły
• Kierowanie do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej na konsultacje z doradcą zawodowym
• Zachęcanie i włączanie rodziców w proces doradczy szkoły np. poprzez przedstawianie wykonywanych przez siebie zawodów
• Udostępnianie informacji edukacyjnych (prezentacja założeń pracy edukacyjnej  na terenie szkoły na rzecz uczniów, informacji na temat zasad i terminów rekrutacji) i zawodowych (o zawodach przyszłości)

 

 

 

Formy adresowane do nauczycieli:

 

• Udział w szkoleniach z zakresu doradztwa zawodowego
• Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą
• Śledzenie losów absolwentów

 

 

 

Metody pracy doradczej:

 

• Metody aktywizujące (burza mózgów, dyskusja, giełda pomysłów, mapy myślowe)- wspólne pracowanie  nad  rozwiązaniem problemu
• Drama – krótkie scenki i inscenizacje, odgrywanie ról; metody plastyczne – komiksy, plakaty
• Metody audiowizualne - wykorzystanie Internetu jako narzędzi zdobywania  informacji,  programy i prezentacje multimedialne,          filmy edukacyjne
• Gry i zabawy rozwijające myślenie strategiczne
• Trening komunikacji i zachowań społecznych, mini-wykłady, pogadanki, debaty

 

1. 6.     Treści i czas realizacji programu.
    Treści z zakresu doradztwa zawodowego będą realizowane w ciągu roku szkolnego na lekcjach wychowawczych, zajęciach z doradztwa zawodowego (VII i VIII klasa) zastępstwach, zajęciach pozalekcyjnych,  oraz poza szkołą poprzez udział uczniów w wyjściach i wycieczkach, w spotkaniach i imprezach edukacyjnych związanych z wyborem szkoły średniej i poznawaniem zawodów. 
2. 7.     Przewidywane rezultaty (efekty) i korzyści z realizacji WSDZ:

 

Dla uczniów i rodziców:

 

• Dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców.
• Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe. 
• Kształtowanie  odpowiednich postaw, nawyków, umiejętności i wiedzy oraz aktywności zawodowej uczniów.
• Mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia do nauki i pracy. 
• Pomoc rodzinie w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci.
• Przygotowania uczniów do pełnienia różnych ról społecznych.

 

 

 

Dla szkoły:

 

• Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
• Lepsze wyniki edukacyjne uczniów oraz wyniki Sprawdzianu Ósmoklasisty.
• Zwiększenie konkurencyjności szkoły.
• Realizowanie przepisów prawa oświatowego w zakresie doradztwa zawodowego.

 

Dla środowiska lokalnego:

 

• Zwiększenie trafności decyzji edukacyjnych uczniów wybierających szkołę średnią.
• Promocja lokalnych instytucji i zakładów pracy.

 

 

 

1. 8.      Ocena i ewaluacja

 

Realizacja Wewnątrzszkolnego Systemu  Doradztwa Zawodowego powinna opierać się na stałym monitorowaniu, ewaluacji  i kontroli podjętych działań. Kontrola powinna być dokonywana w celu usprawnienia i ulepszania realizowanych zadań lub wytyczenia nowych form pracy. Wykorzystana zostanie do tego technika wywiadu  i obserwacji. Ewaluacja pozwala także zaobserwować dynamikę procesu i rodzące się nowe potrzeby czy niezaplanowane rezultaty. Dzięki ewaluacji można dokonywać aktualizacji działań doradczych, odkrywać aktualne  potrzeby i oczekiwania - co pozwala na długoterminowe planowanie działań. 

 

 

 

1. 9.      Roczny plan pracy

 

OBSZAR I        KIM JESTEM

 

 

 

Zadania	Realizator/ osoba odpowiedzialna	Termin
Zajęcia z uczniami na temat ‘Zainteresowania’	Wychowawcy klas	I semestr
Zajęcia z uczniami na temat ‘Umiejętności’	Wychowawcy klas	I semestr
Diagnozowanie mocnych stron, uzdolnień i potrzeb ucznia – obserwacja, ankieta dla nauczycieli	Wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów, doradca zawodowy	Cały rok szkolny
Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów	Nauczyciele	Zgodnie z planem zajęć
Zajęcia z uczniami na temat technik uczenia się, autoprezentacji  i radzenia sobie ze stresem, rozwijające umiejętności emocjonalnospołeczne	Wychowawcy klas, doradca zawodowy	Według potrzeb
Prowadzenie Samorządu Szkolnego, zachęcanie uczniów do aktywności	Wyznaczeni nauczyciele	Cały rok szkolny

 

 

 

 

 

 

 

OBSZAR II     KIM BĘDĘ

 

 

 

Zadania	Realizator/ osoba odpowiedzialna	Termin
Zajęcia z uczniami na temat ‘Praca’	Wychowawcy klas	I semestr
Zajęcia z uczniami na temat ‘Zawody’	Wychowawcy klas	I semestr
Zajęcia z uczniami na temat ‘Kim chcę zostać w przyszłości’	Wychowawcy klas	I semestr
Poznawanie zawodów podczas wyjść i wycieczek klasowych (np. do zakładów pracy)	Wychowawcy klas	Cały rok szkolny
Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów	Doradca zawodowy, rodzice uczniów	Cały rok szkolny
Badanie losów absolwentów	Doradca zawodowy	I semestr
Spotkania z absolwentami	Nauczyciele	Zgodnie z kalendarzem imprez i uroczystości
Prowadzenie lekcji przedmiotowych z elementami zawodoznawczymi	Nauczyciele przedmiotów	Cały rok szkolny
Współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły	Nauczyciele	Cały rok szkolny

 

 

 

             

 

 

 

OBSZAR III    PODEJMOWANIE DECYZJI

 

 

 

Zadania	Realizator/ osoba odpowiedzialna	Termin
Udzielanie uczniom porad i konsultacji związanych z wytyczaniem celów edukacyjnych i wyborem kierunku kształcenia	Nauczyciele, doradca zawodowy	Według potrzeb
Przedstawienie uczniom klas ósmych i rodzicom oferty edukacyjnej szkół średnich, omówienie dokumentacji i kryteriów przyjęć do szkół, umieszczenie informacji na szkolnej stronie Internetowej.	Wychowawcy klas, doradca zawodowy	II semestr
Psychoedukacja rodziców -  porady i konsultacje, udostępnianie informacji zawodoznawczych na zebraniach dla rodziców	Doradca zawodowy, wychowawcy klas	Według potrzeb
Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym	Doradca zawodowy	Według potrzeb
Poznawanie lokalnych szkół średnich w ramach „Dni Otwartych”- poznawanie specyfiki szkoły	Wychowawcy klas doradca zawodowy	II semestr